پژوهشی در رویکرد شیخ کلینی نسبت به روایات محمد بن ابی عمیر

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار

چکیده

کشی در رجال خود ضمن ذکر اصحاب امام ششم تا امام هشتم(ع) تعبیری درباره سه گروه از یاران این امامان دارد که متأخران با توجه به آن، کسانی را به عنوان اصحاب اجماع نامبردار ساخته‌اند. نام محمدبن ابی عمیر در گروه سوم آمده است. او از یاران برجسته و خوشنام امام کاظم، امام رضا و امام جوادو راوی و مصنف بخش مهمی از روایات امامیه است که نامش علاوه بر اصحاب اجماع در میان مشایخ ثقات نیز به چشم می‌خورد. دانشوران برجسته امامیه از آغاز پیدایش قواعد علم رجال تاکنون، مواضع فکری و پیرو آن سیره‌های عملی مختلفی در برابر آن اتخاذ نموده و رویکردهایی، از پذیرش موسع تا نقد و انکار قاطع روا داشته اند. از آنجا که کافی اولین کتاب از کتب چهارگانه حدیث شیعه و مهم ترین آنهاست، این نوشتار تلاش کرده است رویکرد آن نسبت به روایات ابن ابی عمیر را به دست آورده و با تمحیص دقیق روایات وی در این کتاب گرانسنگ، چراغی در مسیر پژوهش‌های حدیثی بیفروزد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

research in Qulaini's approach about the tradition of Muhammad ibn abi umair

نویسنده [English]

  • Bibi Hakime Hosseini
چکیده [English]

Kashshi, In his biography book on transmitters (rijal), while naming the companions of the sixth to eighth Imams (PBUH), mentions three groups of companions using a term according to  which later scholars named them as “the people of consensus”(ashab-ol ejma’). Muhammad b. Abi ‘Omayr is one of the third groups. He is a prominent and well-known companion of the three following imams: Imam al-Kazim, Imam Reza and Imam Javad (PBUT), as well as the narrator and author of an important part of Shiite traditions. He is also considered as one of the “authentic hadith teachers” (mashayekh-o- theghat). The title “people of consensus “ and its requirments, since its introduction up to the meantime , has been open to debate and  prominent Shia scholars  have adopted various  theoretical  and subsequently practical approaches  toward it from broad acceptance to criticism and outright denial.
 Considering Kafi as the  first of the four canonical hadith books  and t the most important Shiite book of tradition, this article has examined  its approach to Ibn Abi ‘Omayr’s narrations   in order to reach a better understanding of his status.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ibn Abi ‘Omayr
  • the People of consensus (ashab-ol ejma’)
  • Authentic hadith teachers (mashayekh-o- theghat)
  • Koleyni
  • Kafi
  • Authenticity of broken isnad (morsal)
-       قرآن کریم.
-       ابن داود، تقی الدین (1392)، رجال ابن داود، تحقیق سید محمد صادق آل بحرالعلوم، نجف: المطبعه الحیدریه.
-       ابن الغضائری، احمد (1422)، رجال ابن الغضائری، به کوشش م. ر. جلالی، قم: بی نا.
-       انصاری، مرتضی (بی تا)، الطهاره، قم: آل البیت.
-       بحرانی، یوسف (1405)، الحدائق الناظره، تحقیق محمد تقی ایروانی، بیروت: الاضواء.
-       بهایی عاملی، محمدبن الحسین (1414)، مشرق الشمسین، مشهد: بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی.
-       بهبهانی، محمدباقر (بی تا)، الفوائد الحائریه، قم: مجمع الفکر الاسلامی.
-        حر عاملی، محمدبن الحسن (1412)، وسائل الشیعه الی احکام الائمه، مشهد: تحقیق بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی.
-       حلی، احمدبن فهد (بی تا)، المهذب البارع، تحقیق شیخ مجتبی عراقی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
-       حلی، حسن بن یوسف (1402)، خلاصه الاقوال فی علم الرجال، تحقیق سید محمد صادق بحرالعلوم، قم: افست مکتبه الرضی.
-       حلی، حسن بن یوسف (1412)، مختلف الشیعه، تحقیق رضا مختاری، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
-        خمینی، روح الله (بی تا)، الطهاره، قم: چاپخانه علمیه.
-        خمینی، روح الله ، (بی تا)، المکاسب المحرمه، قم: بی نا.
-        خویی، سید ابوالقاسم (بی تا)، معجم رجال الحدیث، بیروت: دارالزهراء.
-       ربانی، محمدحسن (1380ش)، دانش درایه الحدیث، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی‌رضوی،.
-       ربانی، محمدحسن (1382ش)، دانش رجال الحدیث، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی،.
-       سبحانی، جعفر (1410ق)، کلیات فی علم الرجال، قم: مدیریت حوزه علمیه قم.
-       سیستانی، سید علی (بی تا)،  قاعده لاضرر و لا ضرار، قم: دفتر آیت الله سیستانی.
-       شانه‌چی،کاظم مدیر (1387)، علم الحدیث، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
-       شفتی، سید محمدباقر (بی تا)، مطالع الانوار فی شرح شرائع الاسلام، اصفهان: چاپخانه نشاط.
-       صدرعاملی، سید حسن (بی تا)، النهایه الدرایه، تحقیق ماجد غرباوی، قم: بی نا.
-       طباطبایی حکیم، سید محسن (1404)، مستمسک العروه الوثقی، تهران: الاعلمی.
-       طباطبایی، سید علی (بی تا)، ریاض المسائل، قم: آل البیت.
-       طوسی، محمدبن الحسن (1417)، العده فی اصول الفقه، تحقیق محمدرضا انصاری قمی، بی جا: بی نا.
-       طوسی، محمدبن الحسن (بی تا)، الفهرست، مشهد: دانشگاه فردوسی.
-       فتاحی زاده،فتحیه (1389)، مبانی و ر وش‌های نقد حدیث در کتب اربعه، قم: دانشگاه قم.
-       کشی، ابوعمرو محمدبن عمر (1389)، رجال کشی، تحقیق سید حسن مصطفوی، مشهد: دانشگاه فردوسی.
-       کلینی، محمدبن یعقوب (1401ق)،  الکافی، بیروت: دارالتعارف.
-       مامقانی، عبدالله (1411)، مقباس الهدایه، تحقیق محمد رضا مامقانی، قم: آل البیت.
-       مدرسی طباطبایی، سید حسین (1386ش)، میراث مکتوب شیعه از سه قرن نخستین، ترجمه سید علی قرائی و رسول جعفریان، قم: مورخ.
-       مجلسی، محمد تقی (1406)، روضه المتقین، تحقیق سید فضل الله طباطبایی، تهران: موسسه فرهنگی کوشانپور.
-        مکی عاملی، محمد (1414)، غایه المراد فی شرح نکت الارشاد، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
-       موسوی عاملی، سید محمد (1413)، نهایه المرام، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
-       نجاشی، احمد بن علی (1407)، رجال نجاشی، تحقیق سید موسی شبیری، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
-         نراقی، ملا احمد (1417)، مستند الشیعه، قم: آل البیت.