تاثیر داستان های قرآن بر سلامت روان (مطالعۀ موردی داستان های سورۀ کهف)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان

2 ‏. دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان ‏‎

3 دانشجوی دکتری روان‌شناسی دانشگاه بوعلی‌سینا،

چکیده

امروزه مسألۀ آرامش و سلامت روان به عنوان اساسی‌ترین رسالت مطالعات روان‌شناختی، نقش پررنگی در حوزه دین‌پژوهی ایفا می‌کند و جزء جدایی ناپذیر باورهای دینی و مذهبی به‌شمار می‌رود. در این راستا، روان‌درمانی که مبتنی بر فراهم‌سازی بسترهایی به منظور ایجاد آرامش و سلامت روان است، در بُعد آموزش و درمان، از ابزاری مؤثر با عنوان "داستان‌‌گویی" بهره می‌جوید. از آن‌جا که در قرآن نمونه‌های زیبایی از داستان‌های آموزشی و درمانی دیده می‌شود، پژوهش حاضر می‌کوشد که با بررسی داستان‌های سورۀ کهف شامل داستان‌ اصحاب کهف، صاحب دو باغ و دوست فقیرش، موسی و مرد عالم و ذوالقرنین، به تبیین نقش داستان‌پردازی‌های قرآن در ارائۀ الگویی کارآمد و مؤثر به منظور مقابله با چالش‌ها و اختلالات روانی و در نتیجه دستیابی به سلامت روان بپردازد. برآیند پژوهش نشان می‌دهد که داستان‌های یادشده درصدد اصلاح باورهای شناختی، تغییر نگرش، ارائۀ‌ راه حل‌های درست و معرفی انسان کامل هستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Eeffect of Qur’anic Stories on Mental Health (Stories of Sura Al-Kahf as case study)

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mahdi Masboogh 1
  • Rasoul Fathi Mozafari 2
  • Galavizh Alizadeh 3
1 Associate Professor of Arabic Language and Literature, Bu-Ali Sina ‎University‎
2 PhD student of Arabic Language and Literature, Bu-Ali Sina University‎
3 ‏ ‏PhD student in Psychology at Bu-Ali Sina University.‎
چکیده [English]

Today, the issue of tranquility and mental health as the most significant objective of psychological studies plays a strong role in the field of religious studies. In this regard, psychotherapy with the purpose of arranging the necessary platforms for providing tranquility and mental health uses "storytelling" as an effective tool in the field of education and therapy. As the Qur’an has beautiful examples of educational and therapeutic stories, thepresent study attempts to investigate the stories of Sura Al-Kahf, including that of the Companions of the Cave, the owner of two gardens and his poor friend, Moses and The wise man and Dhul Gharnayn, in order to explain the role of these stories in providing efficient and effective model to deal with the challenges and mental disorders thus to achieve mental health. The resultant analysis of these stories shows the above-mentioned stories seek to improve cognitive beliefs, change attitude, and offer right solutions and introduce perfect man.

کلیدواژه‌ها [English]

  • psychology
  • psychotherapy
  • allegory
  • Quranic stories

مراجع

قرآن کریم.
آلستون، پیتر، بیکر، ملتون و محمد لنگهاوزن، (1376)، دین و چشم اندازهاى نو، ترجمة غلامحسین توکلى، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزة علمیة قم.
حسینی اجداد، سید اسماعیل و محمد رحمت پور و محمد بهرامی، (1391)، «جنبه­های روان شناختی در تمثیل­های ادبی قرآن و تأثیر آن در تربیت انسان»، فصلنامۀ لسان مبین، سال سوم، دورۀ جدید، شمارۀ هفتم، بهار، صص110-138.
حکمت، على اصغر، (1387)، امثال قرآن، آبادان: پرسش.
سلیمی، حسین، (1389)، «کاربرد تمثیل در بازسازی شناختی»، فصلنامة رشد آموزش مشاور مدرسه، دورۀ پنجم، شمارۀ چهارم، تابستان، صص 46 - 48.
شاملوس، محمد، (1372)، بهداشت روان، تهران: انتشارات رشد.
صاحبی، علی، (1387)، تمثیل درمان­گری: کاربرد تمثیل در بازسازی شناختی، تهران: سمت.
صاحبی، علی، (1389)،  قصه درمانی: گسترۀ تربیتی و درمانی تمثیل، تهران: ارجمند.
طباطبایی، محمد حسین، (1363)، تفسیر المیزان، ترجمۀ جمعی از محققین، قم: بنیاد علمی فرهنگی علامه طباطبایی.
طبرسی، فضل بن حسن، (1372)، مجمع­البیان فی تفسیر القرآن، به تصحیح هاشم رسولی و فضل­الله یزدی طباطبایی، تهران: ناصر خسرو.
طیب، سید عبدالحسین، (1378)، أطیب ­البیان فی تفسیر القرآن، چاپ دوم، تهران: نشر اسلام.
فیاض، محمد جابر، (1408ق)، الأمثال فی القرآن الکریم، بغداد: دار الشؤون الثقافیه العامه
کلینی، محمد بن یعقوب، (2006)، اصول کافی، تهران: مکتبة الإسلامیة.
مکارم شیرازی، ناصر، (1374)، تفسیر نمونه، چاپ اول، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
مهدوی­کنی، صدیقه و فهیمه میری، (1392)، «هنر و تربیت در شخصیّت­پردازی قصص سورۀ کهف»، فصلنامۀ مطالعات قرآنی، سال چهارم، شمارۀ 14، تابستان، صص67-97.
نجاتی، محمد عثمان، (1388)، قرآن و روان­شناسی، ترجمۀ عباس عرب، چاپ هشتم، مشهد: بنیاد پژوهش­های اسلامی آستان قدس رضوی.
یوسفی لویه، معصومه، (1386)، تأثیر قصه­درمانی بر اضطراب کودکان، پایان­نامۀ کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز.
ییونگ، کارل گوستاو، (1377)، روان­شناسى و کیمیاگرى، ترجمة پروین فرامرزى، تهران: آستان قدس رضوى.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 دی 1393
  • تاریخ بازنگری: 31 خرداد 1395
  • تاریخ پذیرش: 11 اردیبهشت 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار