بررسی ارتباط آیات در سوره انعام از طریق استخراج خطوط ارتباطی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه یزد، یزد، ایران

2 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

3 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

چکیده

در خصوص ارتباط میان آیات یک سوره میان محققان اختلاف نظر است. از یک سو مفسرانی همچون سعید حوی آن را اساس کار تفسیری خود قرار داده و از سوی دیگر برخی محققان این ارتباط را رد کرده و با مستشرقانی که آیات درون سوره را گسسته می‌دانند، هم صدا شده‌اند. تحقیق حاضر به بررسی ارتباط میان آیات سوره انعام پرداخته تا ارتباط و انسجام میان تمامی آیات این سوره را نشان دهد. در این راستا ابتدا موضوعات مطرح در هر آیه را استخراج و دسته بندی می‌کند، با دسته بندی آنها، خطوط اصلی موضوعی مطرح در سوره را نشان داده و سپس با بیان ارتباط میان خطوط، ارتباط کل آیات سوره روشن می‌شود. خطوط ارتباطی در این مقاله به اختصار مطرح می‌شوند و بیشتر به اصل موضوع که همان ارتباط میان موضوعات و آیات سوره است پرداخته شده و از این رهگذر نشان داده می‌شود برخلاف نظر برخی محققان و مستشرقان که قائل به ارتباط میان تمام آیات یک سوره نیستند، ارتباط میان آیات سوره انعام از طریق استخراج خطوط ارتباطیِ (7 خط ارتباطی اصلی) قابل بررسی و اثبات است و انسجام این آیات در این بررسی نشان داده می‌شود. . روشن شدن این ارتباط علاوه بر کمک به فهم بهتر سوره، در تعیین رای قابل قبول در بررسی تطبیقی مواضع مورد اختلاف مفسران نیز، به کمک مفسر می‌آید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Study of Relation of Verses in Sūrat al-Anʿām Through Extracting Relational Lines

نویسندگان [English]

  • Muḥammad Ḥusayn Barūmand 1
  • Muḥammad ʿAlī Ḥeydarī Mazrʿaih Ākhund 2
  • Samiyeh Shahbazi 3
1 Associate Professor, Department of Qur’an and Hadith Sciences, Faculty of Theology, Yazd University, Iran
2 Assistant Professor, Department of Qur’an and Hadith Sciences, Faculty of Theology, Yazd University, Iran
3 Ph.D. of Qur’an and Hadith Sciences, Faculty of Theology, Yazd University, Iran.
چکیده [English]

There is disagreement among scholars about the relation between the verses of a surah. On the one hand, commentators such as Saʿīd Ḥawwā have used it as the basis of their interpretive work, and on the other, some have rejected this connection and so have joined to those orientalists who consider the verses in a surah disconnected. The latter confirmed the maximum connection between some verses. The present study examines the relation between the verses of Sūrat al-Anʿām to show the relation and coherence between all the verses of this Surah. In this regard, first the topics in each verse are extracted and categorized, by classifying them. Secondly, the main lines of the topic in the surah are shown and thirdly by stating the relation between the lines, the relation of all the verses of the surah is clarified. Thus, in contrary to the opinion of some scholars and orientalists who do not believe in the relation between all the verses of a surah, the relation between verses of Sūrah al-Anʿām can be proved by extracting relation lines (7 main lines) and the coherence of these verses is shown in this study.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sūrat l-Anʿām
  • Relational lines
  • Explaining the Relation of Verses
  • Coherence and Proportion of Verses
  1. قرآن کریم.
  2. بازرگان، عبد العلی (1375ش)، نظم قرآن، تهران: نشر قلم.
  3. برومند، محمد‌حسین؛ جودوی، امیر؛ شهبازی، سامیه (1398ش)، «نقد و بررسی آراء مفسران درتفسیر وَمَا مِنْ دَابَّهٍ فِی الْأَرْضِ وَلَا طَائِرٍ یَطِیرُ بِجَنَاحَیْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثَالُکُمْ»، پژوهـش نامه قرآن و حدیث، شماره 25، صص. 33-57.
  4. برومند، محمد‌حسین؛ جودوی، امیر؛ شهبازی، سامیه (1399ش)، «بررسی تطبیقی آراء مفسران در تفسیر ثُمَّ قَضی‏ أَجَلًا وَ أَجَلٌ مُسَمًّی عِنْدَهُ با تکیه بر ارتباط آیات»، پژوهـش دینی، صص. 49-73.
  5. برومند، محمد‌حسین؛ جودوی، امیر؛ شهبازی، سامیه (1400ش - الف)، «بررسی تطبیقی آراء مفسران در تفسیر «انظُرْ کَیْفَ کَذَبُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ» و «وَإِنَّهُمْ لَکَاذِبُونَ» با تکیه بر ارتباط آیات»، مطالعات تفسیری، شماره 48.
  6. برومند، محمد‌حسین؛ جودوی، امیر؛ شهبازی، سامیه (1400ش - ب)، «بررسی تطبیقی آراء مفسران در تفسیر «هَذَا رَبِّی» در آیات 76 تا 79 سوره انعام با تکیه بر ارتباط آیات»، پژوهش‌های تفسیر تطبیقی، پیاپی 13، صص. 267-293.
  7. حوى، سعید (1424ق)، الاساس فى التفسیر، قاهره: دار السلام.
  8. سید بن قطب، ابراهیم شاذلی (1412ق)، فى ظلال القرآن‏، بیروت: دارالشروق‏.
  9. طباطبایى، محمدحسین (1390ش)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
  10. فراهیدی، خلیل‌ بن احمد، (1409ق)، کتاب‌العین‌، قم: چاپ‌ مهدی‌ مخزومی‌ و ابراهیم‌ سامرائی‌.
  11. فقهی‌زاده، عبد‌الهادی (1374ش)، پژوهشی در نظم قرآن، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
  12. مکارم شیرازى، ناصر و همکاران (1371ش)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  13. همامی، عباس (1375ش)، چهره زیبای قرآن، اصفهان: انتشارات بصائر.
  14. Abdel Haleem, M.A.S.(2017). Sūrat al-Fajr(Q. 89): A Study of Structure, Meaning, and the Value of Analysis, Journal of Qur’anic Studies2: 148–157.
  15. Bell, Richard.(1953). Introduction to the Quran. Edinburgh: Edinburgh University publication.
  16. Du Ryer, Andre.(1734). L’Alcoran de Mahomet. Amsterdam: Pierre Mortier.
  17. Johns Anthony H.(2016). Sūrat al-Muʾminūn: A Reading and Reflection , Journal of Qur’anic Studies3 : 70-90.
  18. Robinson, Neal.(2001). ‘Hands Outstretched: Towards a Re-reading of Sūrat al-Māʾida’, Journal of Qur’anic Studies 3:1, pp. 1–19.
  19. Salwa, M.S.El-Awa.(2006). Textual Relations in the Qur’an, Relevance, Coherence and Structure. London: Rutledge, 2006.
  20. Schuon, Frithjof.(1998). Understanding Islam. Foreword by Annemarie Schimmel. Indiana: world wisdom.
  21. Smith, David E.(2001). ‘The Structure of al-Baqarah’, The Muslim World 91:1–2, pp. 121–136