بررسیِ مستندات قرآنی و رواییِ بزرگداشتِ موالید و وفیاتِ اولیاء الهی

نوع مقاله : ترویجی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده ی الهیات و ادیان، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانش آموخته دانشکده ی الهیات و ادیان، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

بزرگداشت و سوگواری بر وفیاتِ اولیای الهی و اظهارِ شادی در موالیدِ آنها یک آئین دینی، اجتماعی است که در بیشتر فرهنگهای بشری و آدابِ دینی مورد توجّه و اهتمام انسانها قرار دارد. این موضوع برخاسته از امور فطری و وجدانی است؛ زیرا آدمیان هر آنچه انتساب به محبوب داشته باشد و یاد او را زنده نگاه دارد، محترم می‌دانند و برایشان اهمیّت می‌یاید. این امر اگر در راستایِ محبّت خداوند و نیز مودّت کسانی باشد که خداوند محبّت آنها را واجب اعلام کرده است، قطعاً از مصادیق عبادت حقّ متعال محسوب می‌شود. چنانکه در آیات قرآن کریم و سیره‌ی پیامبر اکرم(ص) و امامان معصوم (ع) نیز موالید و وفیاتِ اولیاء الهی موضوعیّت دارد و برای مؤمنان، الهامبخشِ اقتداء و تأسّی به مسیرِ نورانی آن‌هاست. با واکاوی مفهوم عبادت و بررسیِ ادلّه جواز بزرگداشت موالید و وفیات اولیای الهی از منظر قرآن و روایات، آشکار می شود که این آداب، مصداق عبادت است. زیرا در تعالیم قرآن و سنّت، صراحتاً به دوستیِ آن بزرگواران فرمان داده شده است و تکریم زمانها و مکانهایی که مُنتسب به آن اولیاء عظیم‌الشأن است، در حقیقت، تعظیمِ فرمان خداوند بر مودّت آنهاست و از آنجا که فرمان محبّت اهلبیت (ع) محدود به زمانِ خاصّی نیست، گذشتِ زمانها از اهمیّتِ چنین آدابی نمی‌کاهد.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Examining the Qur'anic documentation and the narration of commemorating the births and deaths of divine saints

نویسندگان [English]

  • Mostafa Azarakhshi 1
  • Maryam Khoshdel Rouhani 1
  • Mahdi Bigdeli 2
1 Assistant Professor, Faculty of Theology and Religions, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2 Graduated from Faculty of Theology and Religions, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Commemorating and mourning the death of divine saints (walīs) and expressing happiness in their births is a religious and social rite that is the focus of human attention in most human cultures and religious customs. This matter arises from natural and conscientious matters; Because people respect everything that is related to the beloved and keeps his memory alive, and it is important to them. If this is in line with the love of God and also the amity of those whom God has made it obligatory to love, then it is considered an example of worshiping the Almighty God. As in the verses of the Holy Qur’an and the biography of the Holy Prophet (PBUH), and the Infallible Imams (AS), the birth and death of divine saints are also relevant, for believers it is inspiring to follow and rely on their enlightened path. Analyzing the concept of worship and examining the proofs of the permissibility of commemorating the birth and death of divine saints from the perspective of the Qur’an and hadiths, it becomes clear that these customs are examples of worship; Because, according to the teachings of the Qur’an and Sunnah, the friendship of those nobles has been explicitly commanded and honoring the times and places that are attributed to those great saints is bowing to the command of God on their affection. Finally, as the command to love the Ahl al-Bayt (AS is not limited to a specific time, the passage of time does not reduce the importance of such ritual worship.
Keywords: honoring divine saints, births, deaths outcomes of love
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Honoring divine saints
  • births
  • deaths outcomes of love
  1. قرآن کریم

    1. ابن ابى‌حاتم عبدالرحمن بن محمد. (1419 ق)،تفسیر القرآن العظیم، عربستان سعودى: مکتبة نزار مصطفى الباز.
    2. ابن أبی‌شامه، عبدالرحمن بن إسماعیل. (بی‌تا)، الباعث على إنکار البدع والحوادث، مکّه: مطبعه‌ النهضة ‌الحدیثة.
    3. ابن اثیر، عزالدین بن‌الأثیر علی بن محمّد. (1409ق)، أسد الغابة فی معرفة الصحابة، بیروت: دارالفکر.
    4. ابن اعثم، احمد بن اعثم کوفی. (1411ق)، الفتوح، بیروت: دارالأضواء.
    5. ابن‌باز، عبدالعزیز. (1378 ق)، مجموع فتاوی و مقالات، ریاض: دارالقاسم.
    6. ابن‌تیمیه، احمدبن عبدالحلیم. (1369ق)، اقتضاء الصراط المستقیم، القاهره: دارالنشر مطبعه‌السنة‌المحمدیة.
    7. ابن‌تیمیه، احمدبن عبدالحلیم. (1406ق)، منهاج السنة النبویة، ریاض: جامعة الامام محمد بن سعود الاسلامیة.
    8. ابن حنبل، احمد بن محمد.(1416 ق‏)، المسند، بیروت: مؤسسة الرسالة.
    9. ابن سعد، محمد بن سعد.(1410ق)، الطبقات الکبرى، بیروت: دار الکتب العلمیة.
    10. ابن شعبه حرّانى، حسن بن علی.(1404 ق‏)، ‏تحف العقول عن آل‌الرسول، قم: ‏‏جامعه مدرسین‏.
    11. ابن طاووس، على بن موسى. (1367 ش)،الإقبال، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
    12. ابن عبد البر، یوسف بن عبد الله. (1412ق)، الاستیعاب  فی معرفة الاصحاب ، بیروت: دارالجیل.
    13. ابن عبد الوهاب، محمّد. (2006 م)، رسالة فی الرد علی الرافضه، ریاض: جامعة الإمام محمد بن سعود.
    14. ابن‌عطیّه، عبدالحق بن غالب. (1422ق)، المحرر الوجیز فی تفسیر کتاب الله العزیز، بیروت: دارالکتب العلمیه.
    15. ابن‌قولویه، جعفر بن محمد. (1356ق)،کامل الزیارات، نجف اشرف: انتشارات مرتضویه.
    16. ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمرو. (1419 ق‏)، تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیة.
    17. ابن‌منظور، محمد بن مکرم. (1405ق)، لسان العرب، بیروت: دار احیاء التراث العربى.
    18. امین، سیّد محسن. (1439ق)، اقناع اللائم علی اقامة المآتم،کربلاء: مجمع الامام الحسین علیه السلام لتحقیق تراث اهل البیت.
    19. برقى، احمد بن محمد بن خالد. (1371 ق)، المحاسن، قم: دار الکتب الإسلامیة.
    20. بیهقی، احمدبن حسین. (۱۳۵۱ق)، السنن الکبری، بیروت: دار المعرفت.
    21. ترمذی، محمّد بن عیسی. (1419ق)، سنن ترمذی، قاهره: دارالحدیث.
    22. حاکم نیشابوری، محمدبن عبدالله. (1411ق)، المستدرک علی الصحیحین، بیروت: دارالکتب العلمیة.
    23. حرّ عاملى، محمد بن حسن. (1409 ق‏)، وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة ، قم: مؤسسة آل‌البیت علیهم السلام‏.
    24. حسکانى، عبیدالله بن احمد. (1411ق)، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامى‏.
    25. الحضرمی الشافعی، محمد بن عمر. (1998م)، حدائق الأنوار ومطالع الأسرار ، بیروت: دارالحاوی.
    26. حلبی، برهان الدین. (۱۴۰۰ق)، السیرة الحلبیه، بیروت: دارالمعرفت.
    27. ذهبی، محمد بن احمد. (1413ق)، تاریخ الاسلام، بیروت: دار الکتاب العربى.
    28. زمخشرى، محمود بن عمر(1407 ق)، الکشاف عن حقایق التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل، بیروت: دار الکتاب العربی.
    29. راغب اصفهانى، حسین بن محمد. (1412 ق)، المفردات فی غریب القرآن ‏، دمشق: دارالعلم الدار الشامیة.
    30. سید رضى، محمد بن حسین. (بی تا)، نهج البلاغة، قم: دارالهجرة.
    31. سیوطی، جلال الدین.(1424 ق)، الحاوی للفتاوی، بیروت: دار الفکر للطباعة والنشر.
    32. صالحی شامی، محمدبن یوسف. (۱۴۰۰ق)، سبل الهدى والرشاد، قاهره: دارالاحیاء.
    33. صدوق، محمد بن على. (1400 ق‏)، الأمالی، بیروت: موسسه‏ اعلمى.
    34. صدوق، محمد بن على. (بی‌تا) ، علل الشرائع،‏ قم‏: داورى‏.
    35. صدوق، محمد بن على. (1378ش)، عیون اخبار الرضا، تهران: نشر جهان.
    36. صدوق، محمد بن على. (1403 ق‏)، معانی الأخبار، قم‏: جامعه مدرسین.
    37. طباطبایی، سیّد محمّد حسین. (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن ، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه.
    38. طبرسى، فضل بن حسن. (1372ش)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات ناصر خسرو.
    39. طبرى، ابو جعفر محمد بن جریر. (1412ق)،جامع البیان فى تفسیر القرآن، بیروت: دار المعرفة.
    40. طوسی، محمد بن حسن. (1414ق)، الامالی، قم: انتشارات دارالثقافه.
    41. طوسی، محمد بن حسن. (بی‌تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    42. طوسی، محمد بن حسن. (1411 ق)، مصباح المتهجد، بیروت: مؤسسه فقه الشیعه.
    43. عاملی، جعفر مرتضی. (1408ق)، المواسم و المراسم، تهران: انتشارات سپهر.
    44. عسقلانی، احمد بن على بن حجر. (1415ق) ، الإصابة فی تمییز الصحابة، بیروت: دارالکتب العلمیة.
    45. عسکری، مرتضی. (1377ش)، الاحتفال بذکری الانبیاء و عبادالله الصالحین، تهران: مجمع علمی اسلامی.
    46. فخر رازى، محمّد بن عمر. (1420 ق)، مفاتیح الغیب‏، بیروت‏: دار إحیاء التراث العربی.
    47. قمى، على بن ابراهیم. ‏(1367 ش‏)، تفسیر قمى‏، قم‏: دار الکتاب.
    48. کلینی، محمد بن یعقوب. (1365 ش)، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
    49. مجلسی، محمدباقر.(1404ق)، بحار الأنوار الجامعه لدرراخبار ائمة الاطهار(ع‌)، بیروت: مؤسسة الوفاء.
    50. مفید، محمّد بن محمد بن نعمان. (1413 ق)، مسارُّ الشیعة فی مختصر تواریخ الشریعة‌، قم: کنگره جهانى هزاره شیخ مفید.
    51. مقدسی الحنبلی، ابوعبد الله محمد بن عبد الواحد. (1410ق)، الأحادیث المختاره، مکه: مکتبة النهضة الحدیثة.
    52. نیشابوری، مسلم بن حجّاج. (1412 ق)، صحیح مسلم، قاهره: دارالحدیث.