نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
2 دانشجوی دکترای رشته علوم قرآن و حدیث،دانشکده الهیات، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
چکیده
تازه های تحقیق
اعمال تحلیلهای ساختارگرایانه بر متون روایی و حدیثی، در نوع خود اگر موضوعی متروک و رهاشده نباشد، به همان میزان نیز مقولهای کاربردی و متداول در بین اندیشمندان حوزه علوم اسلامی نیست. حال آنکه تحلیل ساختارگرایانه اگر در صدد کشف ساختار نوشتاری و یا به عبارت بهتر در صدد کشف نظام متن یک مکتوبه حدیثی بربیاید، به فراخور ذوق و طبع محقق، میتواند افقهای نوینی پیش روی مخاطبان خویش بگذارد. در این راستا در نوشتار پیش رو به تحلیل ساختارگرایانه مکالمات حسنیه پرداخته و سعی بر این بوده است که با کاوش بستر ادبی این نوشته، ظرفیتهای قابل تطبیق مکالمات با جنبههای فنی حوزه علم داستانویسی بررسی گردد. رساله موسوم به مکالمات حسنیه گرچه در منابع دینی بیشتر متنی مذهبی قلمداد می شود، اما در شکل ارائه محتوای مفهومی خود دارای صبغهای داستانی و ادبی است. اگر یک متن ادبی و داستانی در بستر سلسله حوادث خویش و یا از جهت زاویه دید خود، بخواهد به مطالب و مفاهیمی والا همچون آیات قرآنی یا احادیث معصومان(ع) نظر داشته باشد، باید از تمامی ظرافتهای هنری ممکن در جهت ارائه نیکوتر این برداشتها بهره‌ببرد. بررسی وجههای داستانی مکالمات حسنیه حکایت از عدم استفاده کامل نویسنده از ابزارهای داستانی و جلوههای ادبی دارد، که این موضوع هم ریشه در هدف مذهبی نگارنده این متن داشته و هم نتیجه عدم احاطه وی بر ظرافتهای ادبی نوین داستان‌نویسی است. بنابراین تعامل عناصر داستانی متن یادشده با متنیت حدیثی آن نیز تعاملی تام و جامع نبوده اما امکان افزایش این همکاری بین دو وجه ادبی و روایی مکالمات حسنیه فراهم میباشد. از اینرو با توجه به اهمیت موضوعات مذهبی ارائه شده در این نوشته و در سایه وجه داستانی قابل تعمیم آن، بازآفرینی ادبی این نوشته موضوعی قابل تحقق و ضروری به نظر میرسد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
Literature, and especially fiction, is one of the oldest tools that has been used since long ago as a platform for transferring the intellectual, cultural and ideological reserves of different religions and civilizations. On the other hand, in the last century along with the progress of human sciences, many efforts have been made by Muslim thinkers to benefit as much as possible from hadith sources in fields such as medicine, economics, psychology, etc. Topics such as short stories and novels – due to their modern nature – at first glance, seem to be far topics to hadith texts; while one can find writings that are presented in a story-oriented and novel-like format with hadith concepts. The treatise known as Conversations of Hosniyeh is one of these writings. Using the descriptive-analytical method and library sources, this article addresses the question, "To what extent can the dimensions and aspects of the interaction of story elements and narrative data in Conversations of Hosniyeh be described?" Accordingly, while enumerating the technical aspects of modern fiction writing in this text, the extent of the expansion of the narrative concepts is evaluated in light of artistic effects related to the knowledge of storytelling. This article, in its role, can provide solutions for the literary and artistic reproductions of such writings to those who aspire to broaden the horizons of knowledge.
کلیدواژه‌ها [English]
)