حدیث اورنگ: بازخوانی حدیث اریکه، به‌مثابۀ مستند وحیانی خواندن سنت

تمسکی بیدگلی, علی

doi:10.22051/tqh.2019.26943.2539

حدیث اورنگ: بازخوانی حدیث اریکه، به‌مثابۀ مستند وحیانی خواندن سنت

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

علی تمسکی بیدگلی

دانش آموخته دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه مازندران

10.22051/tqh.2019.26943.2539

چکیده

حدیث اریکه مشهورترین و پراستنادترین دلیل روایی وحیانی خواندن سنت پیامبر واپسین (ص) است. در برخی از متن های این حدیث، به روایت از پیامبر خدا (ص) این گزاره آمده است که «اوتیت الکتاب و مثله معه؛ به من کتاب و همسان آن، به همراهش داده شده است». شماری از دانشیان، برای وحیانی خواندن سنت به این گزاره از حدیث، استناد کرده اند. در این جستار برآنیم تا بازنماییم که حدیث اریکه، به مثابۀ مستند وحیانی خواندن سنت، از چه اعتباری برخوردار است و بر وحیانی بودن سنت دلالت دارد، یا نه. در این پژوهش بازنموده ایم که حدیث اریکه با گزارۀ پیشگفته، به رغم شهرت بسیار و استناد پرشمار بدان به مثابۀ مستند وحیانی خواندن سنت، در صدورش از پیامبر گرامی (ص) تردید است. همچنین، دلالت گزارۀ پیشگفته بر وحیانی بودن سنت استوار نیست. گمانۀ استوارتر این است که مراد از همسان کتاب، حق قانونگذاری پیامبر (ص) در پاره ای از احکام است.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.20082681.1398.16.3.5.9

موضوعات

نقد حدیث

عنوان مقاله [English]

Hadith of Throne: Recitation of Arikeh Hadith, as a Documentary of the Revelation of Sunnah

نویسنده [English]

Ali Tamassoki Bidgoli

PhD in sciences of the holy Quran and Hadith، Mazandaran University

چکیده [English]

The Hadith of Arike is the most famous and prestigious reason for Revelation of the Prophet's Sunnah. In some narratives of this hadith, this phrase quoted: "I have been given book and its similar with it". Some scholars have cited this phrase of hadiths for the revelation of Prophet's Sunnah. In this essay, we are going to study the validity of the hadith of Arike as a documentary of the revelation Prophet's Sunnah, and does it imply revelation Prophet's Sunnah. In this research, it has been shown that Hadith Erika, with the phrase "I have been given book and its similar with it", despite the reputation it has found today, does not have more credit than a "gharib hadith". Also, phrase "I have been given book and its similar with it" is not based on the revelation of the Sunnah. The more likely it is that the meaning of the book's equivalent is the right to legislate the Prophet (PBUH) in a number of decrees and forbidding Muslims.

کلیدواژه‌ها [English]

Tashree' of Prophet
Tafviz of Religion
Arikeh Hadith
Origin of Prophet's Sunnah
Revelation of sunnah

مراجع

قرآن کریم.
آیت سعید، حسین، (بیتا)، السنة النبویة وحی من الله محفوظة کالقرآن، مدینه: مجمع الملک فهد لطباعة المصحف الشریف.
ابن أثیر، مبارک بن محمد، (1389ق)، جامع الأصول فی أحادیث الرسول، به کوشش عبدالقادر الأرناؤوط و دیگران، دمشق: مکتبة الحلوانی.
ابن بابویه، محمد بن على، (1385ش)، علل الشرائع، قم: کتابفروشى داورى.‏
ابن ‌بلبان، علی ابن ‌بلبان،‌ (1414ق)، صحیح ابن حبان بترتیب ابن بلبان، به کوشش شعیب الأرناؤوط، بیروت: مؤسسة الرساله.
ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، (1422ق)، نزهة النظر فی توضیح نخبة الفکر فی مصطلح أهل الأثر،به کوشش عبدالله بن ضیفالله الرحیلی، ریاض: مطبعة سفیر.
أبوداود، سلیمان بن أشعث، (بیتا)، سنن أبی داود، به کوشش محمد محییالدین عبدالحمید، بیروت: المکتبة العصریه.
ابوریه، محمود، (1969م)، أضواء على السنة المحمدیة، قاهره: دارالمعارف.
ابویَعْلى، أحمد بن علی، ( 1410ق)، مسند أبییعلى، به کوشش حسین سلیم أسد، دمشق: دار المأمون للتراث.
احمد بن حنبل، (1421ق)، مسند الإمام أحمد بن حنبل، به کوشش شعیب الأرنؤوط و دیگران، بیروت: مؤسسة الرساله.
ادی شیر، (1987-1988م)، کتاب الألفاظ الفارسیة المعربة، قاهره: دار العرب للبستانی.
امیدی ‌فرد، ‌عبدالله، (۱۳۸۵ش)، «حق تشریع»، مجله پژوهش های فلسفی - کلامی، سال 5، شماره 2، صص۱۹۹-۲۳۴.
بهرامی، ‌محسن، (۱۳۸۷ش)، «تأملی درباره نظریه خلق عظیم و تفویض دین»، مجله پژوهشنامه قرآن و حدیث، شماره 5، صص۱۱۷-۱۴۰.
بیهقی، احمد بن حسین، (1424ق)، السنن الکبرى، به کوشش محمد عبدالقادر عطا، بیروت: دارالکتب العلمیه.
ترمذی، محمد بن عیسى، (1996م)، سنن الترمذی (الجامع الکبیر)، به کوشش بشار عواد معروف، بیروت: دارالغرب الإسلامی.
حسینی جلالی، محمدرضا، (1376ش)، تدوین السنة الشریفة، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات‌ اسلامی‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌.
حفنی، عبدالمنعم، (2004م)، موسوعة القرآن العظیم، مصر: مکتبة مدبولی.
خطیب بغدادی، احمد بن علی، (بیتا)، الکفایة فی علم الروایة، مدینه: المکتبة العلمیه.
دارقطنی، علی بن عمر، (1414ق)، تعلیقات الدارقطنی على المجروحین لإبن حبان البستی، به کوشش خلیل بن محمد العربی، قاهره: دار الکتاب الإسلامی.
سهارنفوری، خلیل احمد، (1427ق)، بذل المجهود فی حل سنن أبیداود، به کوشش تقی الدین الندوی، هند: مرکز الشیخ أبی الحسن الندوی للبحوث والدراسات الإسلامیه.
صابونی، محمدعلی، (1417ق)، السنة النبویة المطهرة قسم من الوحی الإلهی المنزل، مکه: رابطة العالم الإسلامی.
صفار، محمد بن حسن،‏ (1404ق)، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد (ص)، به کوشش محسن کوچهباغى، ‏قم: کتابخانه آیةالله مرعشی نجفی.
طباطبایی، سید محمدحسین، (1388ش)، بررسیهای اسلامی، به کوشش سید هادی خسروشاهی، قم: بوستان کتاب.
طباطبایی، سید محمدحسین، (1390ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: موسسة الاعلمی للمطبوعات.
طبرانی، سلیمان بن أحمد، (1409ق)، مسند الشامیین، به کوشش حمدی السلفی، بیروت، مؤسسة الرساله.
طبرانی، سلیمان بن أحمد، (1415ق)، المعجم الأوسط، به کوشش طارق بن عوض الله و عبدالمحسن حسینی، قاهره: دارالحرمین.
طبرانی، سلیمان بن أحمد، (بیتا)، المعجم الکبیر، به کوشش حمدی بن السلفی، قاهره: مکتبة ابن تیمیه.
عابدی، ‌احمد، (۱۳۸۷ش)، «وحی قرآنی و وحی بیانی»، مجله اندیشه نوین دینی، سال 4، شماره 13، صص۴۹-۶۲.
عبدالخالق، عبدالغنی، (1415ق)، حجیة السنة، ریاض: الدار العالمیة للکتاب الاسلامی.
عسکری، سید مرتضی، (۱۳۷۴ش)، القرآن الکریم و روایات المدرستین، قم: دانشکدۀ اصول الدین.
علیزاده ‌نجار، ‌مرتضی، (۱۳۹۲ش)، «تفویض دین، نزاعی حقیقی یا لفظی»، مجله امامتپژوهی، سال 3، شماره 9، صص۱۸۷-۲۰۶.
قاسمى، محمد جمال الدین بن محمد، (۱۴۲۷ق)، قواعد التحدیث من فنون مصطلح الحدیث، به کوشش محمد بهجة البیطار، بیروت: دار النفایس.
کلینى، محمد بن یعقوب، (1407ق)، الکافی، ‏به کوشش علىاکبر غفاری، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
مروزی، محمد بن نصر، (1408ق)، السنة، به کوشش سالم أحمد سلفی، بیروت: مؤسسة الکتب الثقافیه